Svetski dan stanovništva, 11. jul, obeležava se od 1987. godine, kada se na našoj planeti rodio petomilijarditi stanovnik. Tog dana, za vreme Univerzijade u Zagrebu, rodio se Matej Gašpar, a Generalna skupština Ujedinjenih nacija odlučila je da Matejev rođendan proglasi Svetskim danom stanovništva.

Prema izveštaju koji je UN objavio 2019. godine, trenutna svetska populacija broji 7,7 milijardi ljudi, a pretpostavlja se da će nas do 2050. godine biti čak 9,7 milijardi. S obzirom na globalni vrtoglavi skok u broju ljudi nakon Drugog svetskog rata, 11. jul je uvršćen u kalendar međunarodno značajnih datuma, čije obeležavanje nam daje priliku da se javnost edukuje o važnim aktuelnim ili budućim temama i izazovima uzrokovanim porastom populacije.


Mnogi biolozi i sociolozi vide preterani porast populacije kao značajnu pretnju po kvalitet ljudskog života, ali i po našu okolinu. Povećanje broja ljudi na planeti, bez promena u načinu života, vodi preteranoj eksploataciji prirodnih resursa, posebno pijaće vode i fosilnih goriva, ali i većem zagađenju vazduha, vode, i zemljišta, kao i smanjenju biodiverziteta.


Imajući sve ovo u vidu, važno je osmišljavati akcije koje mogu da doprinecy ublažavanju daljih klimatskih promena, ali i boljem prilagođavanju na već prisutne promene, kao što su toplotni udari, velike suše i poplave.


Кao jedan od inovativnih načina da se što više ljudi uključi u traženje rešenja za izazove koje klimatske promene nose, pojavljuje se koncept „građanske nauke“ (eng. Citizen Science), koji podrazumeva da javnost zajedno sa naučnicima adresira određeni problem kroz prikupljanje i analiziranje podataka, interpretaciju rezultata, ali i razvoj novih tehnologija i osmišljenih akcija delovanja.


Sa tom idejom, u okviru međunarodnog projekta TeRRIFFICA, na kome je Centar za promociju nauke jedan od partnera, razvijena je interaktivna mapa belgrade.terrifica.eu Beograđani su pozvani da tokom leta obeležavaju mesta u gradu na kojima ih vrućina najviše pogađa. Građani mogu da obeleže i dobre i loše primere prilagođavanja na klimatske promene sa kojima se u Beogradu svakodnevno susreću, a ovo je prilika da neki od izazova budu konstruktivno rešeni. Na taj način građani, uz prethodno kreiranje naloga na interaktivnoj mapi, postaju deo ogromne istraživačke mreže, daju doprinos nauci i postaju i sami naučni istraživači.

Akciji se pridružuju i brojni stručnjaci – klimatolozi, energetičari, arhitekte, geolozi, ornitolozi…. – koji iz ugla svojih profesija upozoravaju na neophodnost da svi promenimo svoj odnos prema okruženju i osvestimo svoju ulogu u usporavanju klimatskih promena na planeti. Кako ističu stručnjaci, do suštinskih promena moguće je stići isključivo ukoliko se u akciju za klimu uključe svi: građani, udruženja, naučnici, ali i donosioci odluka koji se nalaze na relevantnim političkim pozicijama.

U videu koji je na linku u nastavku (režija: Miloš Tomić), pojavljuju se naučnici dr Vladimir Đurđević, klimatolog, dr sc. Slobodan Tošović, lekar, i Dragan Simić, ornitolog i eko-aktivista, koji objašnjavaju, svako iz ugla svoje profesije, zašto je važno da se i građani uključe u priču o klimatskim promenama.